Phần mềm từ điển cho Android hiện nay có khá nhiều. Mỗi phần mềm đều có những điểm mạnh điểm yếu riêng. Nếu bạn cần một phần mềm từ điển đơn giản nhưng mạnh mẽ, miễn phí nhưng không quảng cáo với CSDL phong phú cùng phần giải nghĩa được trình bày mạch lạc, khoa học thì Kadict là một lựa chọn rất đáng quan tâm.
1. Thông tin vắn tắt
Hình 1: Kadict - màn hình khởi động
- Kadict là chương trình từ điển đa ngôn ngữ miễn phí, chạy trên nền tảng hệ điều hành (HĐH) Android.
- Kadict bao gồm các cơ sở dữ liệu từ điển (CSDL) sau: Anh-Việt-Anh, Pháp-Việt-Pháp, Nhật-Việt-Nhật, Trung-Việt-Trung, Nga-Việt-Nga, Hàn-Việt-Hàn và CSDL phát âm tiếng Anh.
- Phiên bản Kadict hiện thời là Kadict 1.0.1b có thể hoạt động trên các HĐH Android từ Donut (1.6) tới Jelly Bean (4.3).
- Dung lượng cụ thể:
- Kadict: khoảng 1.5MB
- CSDL: dung lượng tuỳ CSDL (khoảng từ 2MB – 130MB, download riêng)
2. Kadict và CSDL từ điển
2.1 Đôi nét về quá trình xây dựng
Chúng tôi biên tập CSDL từ điển và xây dựng chương trình Kadict dựa trên niềm đam mê ngoại ngữ và công nghệ thông tin. Quá trình bắt đầu thu thập, biên tập chỉnh sửa CSDL cho các từ điển bắt đầu từ năm 2007 và viết chương trình Kadict cho Android từ khoảng đầu năm 2011.
2.2 Mã nguồn Kadict
Kadict được viết dựa trên mã nguồn mở của các chương trình từ điển Tdict và Andict. Ngoài ra, chúng tôi cũng tham khảo mã nguồn hoặc tính năng của một số từ phần mềm tương tự như iDict và mSPDict.
2.3 CSDL từ điển Kadict
2.3.1 Nguồn gốc CSDL
Chúng tôi có thể tự tin nhận định rằng đây là phần nổi trội của từ điển Kadict so với nhiều chương trình từ điển tương tự có trên Google Play hiện nay. Chúng tôi tự mình thu thập, biên tập, xử lý các nguồn dữ liệu cho các bộ CSDL Anh-Việt-Anh, Pháp-Việt-Pháp, Nhật-Việt-Nhật, Trung-Việt-Trung, Nga-Việt-Nga, Hàn-Việt-Hàn và CSDL phát âm tiếng Anh từ các nguồn sau:
- Dự án Từ điển tiếng Việt Miễn phí của Hồ Ngọc Đức;
- Phần mềm từ điển Super Power Dict của Bùi Đức Tiến;
- Một số dữ liệu từ điển do các thành viên Diễn đàn Tinh tế cung cấp (đặc biệt, bộ Pháp-Việt dựa trên CSDL do thành viên lazzy cung cấp);
- Dự án Từ điển tiếng Việt Mở của Trần Bình An;
- Dữ liệu từ điển dành cho phần mềm Babylon của Đào Công Tiến;
- và các CSDL do cộng đồng mã nguồn mở cung cấp.
Các bộ CSDL từ điển nêu trên đã được chúng tôi phát hành cho nền tảng Apple Mac (tham khảo tại Tinh tế) và đã nhận được rất nhiều đánh giá tích cực của người dùng.
Chúng tôi dựa trên kiến thức ngôn ngữ chuyên môn và kiến thức CNTT thu thập, chỉnh sửa, biên tập và trình bày các nguồn CSDL nêu một cách khoa học nhất. Mục đích của chúng tôi là tạo thuận lợi tối ưu cho người dùng.
2.3.2 Nội dung CSDL
a. CSDL Anh-Việt và Việt-Anh
- Nội dung: CSDL Anh-Việt và Việt-Anh tích hợp các bộ từ điển Anh-Việt-Anh thông dụng và các từ điển chuyên ngành kinh tế, tài chính, kinh doanh, khoa học-kĩ thuật, khoa học tự nhiên...v.v.
- Số mục từ: CSDL Anh-Việt có khoảng 390,000 mục từ còn CSDL Việt-Anh có khoảng 430,000 mục từ.
b. Các bộ CSDL khác
Các bộ CSDL khác là các bộ từ điển thông dụng với số mục từ như sau:
- Pháp-Việt: 87,000 – Việt-Pháp: 47,000
- Nhật-Việt: 124,000 – Việt-Nhật: 91,000
- Trung-Việt: 70,000 – Việt-Trung: 95,000 (2 CSDL này ở dạng Phồn thể)
- Nga-Việt: 75,000 – Việt-Nga: 40,000
- Hàn-Việt: 25,000 – Việt-Hàn: 23,000
2.4 Cài đặt Kadict và CSDL
Để cài đặt Kadict và các CSDL, bạn cần có tối thiểu 300MB còn trống trên thẻ nhớ. Kadict gần như không chiểm dụng bộ nhớ của thiết bị (chỉ khoảng gần 200KB) vì chương trình được lập trình để hoạt động trên thẻ nhớ. Toàn bộ CSDL của Kadict được lưu trên thẻ nhớ.
* Cài đặt Kadict:
Hình 2: Cài đặt Kadict
* Cài đặt CSDL:
Sau khi hoàn tất quá trình cài đặt Kadict, bạn khởi động chương trình và tiến hành lựa chọn cài đặt CSDL cần thiết từ danh sách. Các CSDL được cài đặt riêng lẻ và bất cứ khi nào bạn cần từ trong chương trình Kadict.
Hình 3: Cài đặt CSDL cho Kadict
Thời gian download và cài đặt CSDL sẽ tuỳ thuộc vào tốc động đường truyền Internet của bạn.
Lưu ý:
- Vì một số CSDL khá lớn nên nếu muốn cài đặt theo cách thủ công (copy các CSDL tới thẻ nhớ sdcard), bạn có thể liên hệ với chúng tôi để biết thêm chi tiết.
- Nếu không muốn dùng Kadict nữa, bạn gỡ cài đặt Kadict từ Settings – Applications như đối với các phần mềm khác, rồi xoá thư mục Kadict trên thẻ nhớ.
2.5 Sử dụng Kadict
Việc sử dụng Kadict rất dễ dàng. Bạn xem các hình minh hoạ trực quan dưới đây để biết thêm chi tiết.
2.5.1 Màn hình chính
a. Màn hình chính
Màn hình chính (hiển thị danh sách từ) của Kadict như sau:
Hình 4: Sử dụng Kadict - màn hình chính
- Nhập từ cần tra: bạn gõ từ cần tra vào ô này, một danh sách từ sẽ xuất hiện ở số (3).
- Thay đổi nhanh từ điển: bạn có thể thay đổi nhanh CSDL từ điển cần tra từ đây. Ví dụ bạn cần tra từ “to” từ tiếng Việt sang tiếng Anh nhưng CSDL hiện hành lại là Anh-Việt, bạn dùng nút này để chọn nhanh sang CSDL Việt-Anh.
- Danh sách từ sẽ xuất hiện để bạn lựa chọn. Ngoài ra, nếu bạn chọn sử dụng Gesture, bạn có thể viết/vẽ trực tiếp vào đây (xem thêm phần Gesture)
- Phát âm: khi gõ một từ vào số (1), bạn có thể nhấn nút này để nghe phát âm. Hiện nay Kadict mới hỗ trợ chức năng phát âm tiếng Anh (giọng Anh-Anh). Kadict hỗ trợ tính năng phát âm giọng người thật, và để học tốt tiếng Anh chúng tôi khuyến nghị không dùng tính năng phát âm do phần mềm giả lập.
- Google Translate: nút này đưa bạn tới trang web dịch tự động Google Translate (máy phải kết nối Internet). Ngôn ngữ là sinh ngữ nên không phải lúc nào từ điển cũng chứa đầy đủ các từ ngữ vừa mới ra đời. Google Translate có thể giúp bạn tra những từ mà có thể CSDL chưa kịp cập nhật.
- Danh sách CSDL đầy đủ: bạn sẽ tìm thấy toàn bộ CSDL (đã được và chưa được cài) ở đây. Quá trình cài đặt thêm CSDL được bắt đầu qua nút này.
- Thông tin cơ bản về Kadict (phiên bản, tác giả, liên hệ...).
b. Menu màn hình chính
Hình 5: Menu màn hình chính
- Giới thiệu hệ thống phiên âm quốc tế IPA dành cho tiếng Anh. Nếu máy hỗ trợ flash, bạn có thể thực hành thông qua một số bài tập.
- Giới thiệu những thành phần cơ bản của ngữ pháp tiếng Anh dưới dạng ngữ pháp thực hành có kèm theo các ví dụ cụ thể.
- Cấu hình hệ thống (xem thêm Cấu hình).
- Xem nhanh danh sách từ quan tâm
- Xem nhanh danh sách từ đã tra
- More:
- Gesture: Quản lí Gesture, bạn có thể thêm/bớt gesture từ đây (xem thêm Gesture).
- Wiktionary: mở rộng khả năng tra từ trên từ điển mở Wiktionary (tương tự Google Translate)
- Trợ giúp: Thông tin trợ giúp cơ bản cho người dùng.
2.5.2 Màn hình giải nghĩa
a. Màn hình giải nghĩa
Hình 6: Màn hình giải nghĩa
- Giải nghĩa:
- Phần giải nghĩa được trình bày khoa học, rõ ràng, giúp người dùng dễ dàng tra từ và theo dõi phần giải nghĩa cũng như các ví dụ.
- Trở lại:
- Nhấn một lần: trở lại danh sách từ vừa tra.
- Nhấn giữ: trở lại màn hình chính của Kadict
- Phát âm: Phát âm từ đang tra (tương tự phần 2.5.2)
- History (từ đã tra): Danh sách từ đã tra
- Favourite (từ ưa thích/quan tâm):
- Nhấn một lần: lưu từ đang tra vào Favourite.
- Nhấn giữ: xem danh sách Favourite
b. Menu màn hình giải nghĩa
- Trở lại từ đang tra
- Mở danh sách History
- Cấu hình hệ thống (xem thêm Cấu hình).
- Quay về trang chủ của Kadict
- Tạm thoát khỏi Kadict để ra màn hình chính của thiết bị (Kadict vẫn chạy nền)
Hình 7: Menu màn hình giải nghĩa
2.5.3 Màn hình History/Favourite
Từ màn hình chính, nhấn Menu - History/Favourite để vào danh sách xem nhanh. Từ màn hình giải nghĩa, nhấn History/Favourite để vào danh sách đầy đủ.
Hình 8: Màn hình History/Favourite
- Danh sách từ History/Favourite
- Nhấn vào một từ để xem phần giải nghĩa
- Nhấn giữ một từ để bật menu ngữ cảnh. Từ đây, bạn có thể xoá từ vừa chọn, lưu từ vào danh sách quan tâm hoặc xoá toàn bộ danh sách từ.
- Quay lại tác vụ trước
- Xoá toàn bộ danh sách History/Favourite
2.5.4 Thêm CSDL
- Từ cửa số chính của Kadict, chọn CSDL Kadict – Thêm CSDL – Cài đặt để vào màn hình cài đặt CSDL cho chương trình (xem thêm hình ...).
- Nhấn vào nút tương ứng để cà đặt CSDL.
- Kadict sẽ thông báo nếu CSDL đã được cài đặt. Để cài đặt lại CSDL, bạn nhấn giữ nút cài đặt tương ứng.
- Lưu ý: thời gian download và cài đặt CSDL phụ thuộc vào dung lượng CSDL và tốc độ đường truyền Internet của bạn.
Hình 9: Thêm CSDL
2.5.5 Sử dụng Gesture
a. Thêm gesture:
- Chọn Menu từ màn hình chính của Kadict, chọn More – Gestures. Tại đây bạn có thể thêm, xoá hay chỉnh sửa các gestures tương ứng với từng chữ cái, từ hoặc cụm từ (do bạn định nghĩa).
- Lưu ý: chúng tôi đưa ra các gesture gợi ý. Bạn có thể “viết” lại cho đúng với nét chữ viết tay của bạn.
Hình 10: Sử dụng Gesture
b. Sử dụng gesture:
Viết/vẽ kí tự (tên của gesture) lên màn hình chính của Kadict. Kí tự hoặc từ tương ứng sẽ xuất hiện tại khung từ cần tra.
2.5.6 Tra từ từ ứng dụng khác
Bạn có thể gọi Kadict lên để tra từ mới từ trong chính ứng dụng đó. Chẳng hạn bạn đang đọc một trang Web hay ebook và gặp một từ cần tra. Bạn nhấn giữ lên từ đó rồi chọn Share - Kadict từ menu.
Hình 11: Sử dụng Gesture
Lưu ý:
- Để sử dụng tính năng này một cách hiệu quả, bạn nên bỏ tuỳ chọn "Kích hoạt Splash Screen" và "Hiển thị thông báo thoát" (xem Hình 12).
- Tính năng này chỉ hoạt động trên các bản Android 2.3x (Gingerbread) trở lên.
2.5.7 Cấu hình hệ thống
Chọn vào cấu hình qua Menu từ màn hình chính hoặc màn hình giải nghĩa của Kadict. Cấu hình hệ thống có các mục sau:
Hình 12: Cấu hình hệ thống
- Thời gian chờ: Thời gian chờ (0 tới 3 giây) trước khi hiển thị danh sách từ ở màn hình chính sau khi bạn nhập kí tự vào khung từ cần tra. Nếu thiết bị có cấu hình thấp, bạn nên chọn thời gian chờ > 1 giây.
- Màn hình luôn sáng: Thiết lập màn hình giải nghĩa ở chế độ không tự động tắt khi tra từ. Chế độ này rất hữu dụng khi bạn phải tra, đọc và nghiên cứu phần giải nghĩa và ví dụ trong thời gian dài hơn thời gian máy tự tắt để tiết kiệm điện.
- Từ đã tra/Từ ưa thích: Lựa chọn cho phép lưu hoặc không lưu các từ đã tra (History) hoặc từ ưa thích/quan tâm (Favourite).
- Kích hoạt Splash Screen: Bạn có thể tắt hình ảnh khởi động của Kadict. Tính năng này rất phù hợp nếu bạn muốn tăng tốc thời gian khởi động Kadict hoặc đang tra từ từ ứng dụng khác qua Action Bar – Share.
- Hiển thị thông báo thoát: Bạn có thể tắt tính năng này nếu bạn không muốn Kadict hỏi bạn có thực sự muốn thoát không khi bạn không dùng Kadict nữa. Tương tự như trên, tính năng này nên được tắt khi bạn thường xuyên tra từ từ ứng dụng khác qua Action Bar – Share.
- Sử dụng Gestures: Lựa chọn cho phép sử dụng tính năng Gestures của Kadict.
- Kích hoạt Zoom: Cho phép bạn phóng to/thu nhỏ màn hình giải nghĩa. Tính năng này rất hữu dụng để bạn điều chỉnh kích cỡ font chữ tại phần giải nghĩa cho phù hợp với bạn nhất. Khi tính năng này được kích hoạt, bạn sẽ thấy nút Zoom khi chạm vào màn hình giải nghĩa.
- Kiểm tra phiên bản mới: cho phép Kadict kiểm tra phiên bản Kadict mới trên server mỗi lần khởi động.
3. Phát triển và hỗ trợ phát triển Kadict
3.1 Phát triển Kadict
Phiên bản Kadict hiện nay là v1.0.1b. Chúng tôi vẫn để chữ cái "b" với hàm ý đây vẫn còn là bản Beta - bản còn cần nhiều cải tiến, nâng cấp. Tác giả sẽ luôn tiếp thu các góp ý xây dựng của người dùng để không ngừng hoàn thiện ứng dụng Kadict và CSDL cho Kadict.
3.2 Hỗ trợ phát triển Kadict
Kadict là một phần mềm được phát triển với mục đích phục vụ giáo dục. Chúng tôi cam kết Kadict miễn phí và luôn luôn miễn phí vì phương châm tối thượng của chúng tôi là Kadict vì người học ngoại ngữ!
Tuy nhiên, nếu các bạn muốn ghi nhận công sức xây dựng Kadict, các bạn có thể hỗ trợ tác giả qua PayPal hoặc TK Ngân hàng. Bạn click hình dưới đây để biết thêm chi tiết.
Qua tài khoản ngân hàng:
- Ngân hàng: Vietcombank
- Chủ tài khoản: NGUYỄN VIỆT KHOA
- Số tài khoản: 0011003977847
Cảm ơn các bạn đã quan tâm và sử dụng Kadict.
VIETTIEN